Dyskowce i paletki - dwie, stosowane w polskiej akwarystyce nazwy, dotyczące jednego rodzaju ryb.
Dzięki takiemu rozwiązaniu, możemy w potocznej rozmowie domniemywać, o którym z gatunków jest w danym momencie mowa. Tak, więc, przedstawiciele Symphysodon discus, to, dyskowce a Symphysodon aequifasciatus - paletki.
Ryby te należą do rodziny Cichlidae - pielęgnicowatych
Dyskowce i paletki zawdzięczają swą nazwę kształtowi, ponieważ naprawdę przypominają pionowo ustawiony dysk.
Rodzaj Symphysodon dzielimy na dwa gatunki:
1. Symphysodon discus Heckel, 1840, dyskowiec z podgatunkami:
a) Symphysodon discus discus Heckel, 1840
b) Symphysodon discus willischwartzi Burgess, 1981
2. Symphysodon aequifasciata Pellegrin, 1903, paletka brunatna z podgatunkami:
a) Symphysodon aequifasciata aequifasciata Pellegrin, 1903 - paletka zielona
b) Symphysodon aequifasciata heraldi Schultz, 1960 - paletka niebieska
c) Symphysodon aequifasciata axelrodi Schultz, 1960 - paletka brunatna.
Dyskowiec
Podstawowym kolorem ciała jest kolor brązowy, pokryty jasnoniebieskimi, falistymi cienkimi liniami. Płetwy: odbytowa i grzbietowa mają ciemną obwódkę. Płetwy brzuszne mają kolor czerwony z niebieskimi, podłużnymi plamami. Przez ciało przebiega pionowo 9 czarno-brązowych pasów. Pierwszy pas przebiega od karku przez oko do płetwy brzusznej. Pasy 2,3,4 słabo widoczne. Piąty pas biegnie od płetwy grzbietowej przez całe ciało, aż do płetwy odbytowej. Ta linia jest najszersza, zygzakowata i najlepiej widoczna. Dzieli ciało na dwie połowy. Pasy 6, 7, 8 słabo widoczne. Dziewiąty pas przebiega przez podstawę płetwy ogonowej i jest dobrze widoczny.
Oczy są czerwone, ze złocistym pierścieniem wokół źrenicy.
Wielkość tych ryb 15-20 cm. Symphysodon discus w Anglii, USA i Kanadzie jest znany pod nazwą "discus pompadour".
Podstawowe formy dzikie, a wyjściowe do hodowli to:
1. symphysodon aeguifasciatus aeguifasciatus - paletka zielona
2. symphysodon aeguifasciatus axelrodis - paletka brązowa
3. symphysodon aeguifasciatus haraldi - paletka niebieska
4. symphysodon aeguifasciatus diskus
Dzikie dyskowce cechują się lokalnością w zakresie ubarwienia. W okolicach miasta Belem, które jest położone u ujścia Amazonki napotyka się w różnego rodzaju dopływach brązowe dyskowce. . .
W okolicach miasta Santarem znane są zarówno brązowe jak i zielone dyskowce. .
Gatunek Symphysodon discus Heckel, 1840 napotykamy w Rio Negro i innych okolicznych rzekach. Najwięcej niebiesko zabarwionych dyskowców odławia się w Rio Purus i jej dopływach.
Formy hodowlane to m.in.:
Paletka brunatna
Na tle ciemnobrązowego ciała przebiega pionowo dziewięć ciemnych, równych pasów. Na czole, skrzelach oraz płetwie grzbietowej i odbytowej nierówne, jasnoniebieskie linie. Obrzeże tych płetw zabarwione jest na czarno. Oko ryby czerwone, płetwy brzuszne koloru czerwonego z niebieskimi plamami. Wielkość ryby 12-15 cm.
Paletka zielona
Podstawowym kolorem jest bardzo zróżnicowany brąz. Niebiesko-zielone linie podłużne przebiegają tylko od czoła przez część grzbietową i płetwę grzbietową. Pozostała część ciała pokryta jest powierzchownie zielenią z niewielką ilością linii na płetwie odbytowej. Oko czerwone. Przez ciało przebiega dziewięć pionowych pasów. Wielkość ryby 16 cm.
Paletka niebieska
Ciało koloru brązowo-czerwonego. Od czoła, wzdłuż płetwy grzbietowej i na płetwie, aż do ogona, jasnoniebieskie, nierówne linie. To samo ubarwienie w dolnej części ciała, z dodatkiem czerwonych plam na płetwie odbytowej. Środek ciała bez niebieskich linii. Oko czerwone. Na skrzelach niebieskie plamy. Wielkość ryb 15 cm. Na ciele, w zależności od nastroju ryby, 9 słabo widocznych, ciemnych pasów.
Paletka królewska - "royal blue"
Kolor ciała i ubarwienie takie samo jak u paletki niebieskiej z tym, że całe ciało pokryte jest jasnoniebieskimi liniami.
Paletka turkusowa
Ciało koloru ciemnoczerwonego. Na całym ciele oraz płetwach: grzbietowej i odbytowej, szerokie, nierówne turkusowo-zielone linie. Oko czerwone. Młode, 3-4 miesięczne ryby, są już całkowicie wybarwione.
Paletka czerwona
Podstawowym kolorem jest kolor czerwony, na tle którego przebiegają wąskie, jasne, nierówne linie. Zaczynają się od czoła i biegną po całym ciele, aż do płetwy ogonowej. Płetwa grzbietowa jest koloru jasnożółtego, z jasnymi liniami. Na płetwie ogonowej widoczna ciemna pręga. Oko koloru czerwonego z jasnożółtą obwódką. Na pokrywach skrzelowych jasne plamy. Płetwa odbytowa koloru jasnozielonego. Biegną po niej żółto-niebieskie linie. Obrzeże płetwy ciemne. Płetwy brzuszne brązowe, z jasnymi plamami. Linie pośrodku ciała przybierają kolor ciemniejszy i wyglądają jak jasny, piąty pas.
BIOTOP
Ojczyzną dyskowców i paletek są tereny obejmujące Brazylię, Peru, wschodnią część Kolumbii, a także niewielki obszar w Wenezueli.
Rzeki w Ameryce Południowej, dzieli się na trzy podstawowe typy.
Rzeki białe, są mętne, o żółtawo gliniastym zabarwieniu, którego przyczyną są niesione przez prądy ilaste cząstki. Ich twardość ogólna wynosi przeciętnie 0,65 - 1,27°n., twardość węglanowa 8,8 - 17,3 CO2 mg/l, a pH 6,5 - 6,9. Zaliczana jest do nich sama Amazonka, a także Rio Solimoes (w górnym biegu), Rio Madejra i Rio Branco. Wody te mają przeźroczystość dochodzącą od 10 do 50 centymetrów.
Rzeki przejrzyste, płynące przez tereny o twardym podłożu i nie mające możliwości wymywania z dna i brzegów różnego rodzaju elementów. Ich twardość ogólna wynosi przeciętnie 0,3 - 0,82°n., twardość węglanowa 3,1 - 5,2 CO2 mg/l, a pH 6,4 - 6,65. Zalicza się do nich między innymi Rio Tapaj?s czy Rio Xingú. Mają one przeźroczystość dochodzącą do 4 metrów.
Rzeki czarne, o wysokiej przeźroczystości, dochodzącej niekiedy do 240cm. Nazwę tę zawdzięczają one posiadanej kolorystyce, która ma odcień od czarno kawowego do brązowo czerwonawego. Ich twardość ogólna wynosi 0,09 - 0,45°n., twardość węglanowa 0 (zero!) CO2 mg/l, a pH 3,8 - 4,9. Zalicza się do nich między innymi Rio Negro, Rio Cururu czy Rio Içána.
Prócz opisanych podstawowych typów, występują także rzeki nieokreślone, których przedstawicielem jest Rio Purus, cechujące się różnym, okresowym zabarwieniem. Omówiona sytuacja jest wynikiem zróżnicowanych warunków terenowych i geologicznych, a jak jednak wynika z opisów, wspólną cechą tych wód jest niewielka zawartość związków mineralnych. W porównaniu z wodami występującymi w Polsce, zwraca szczególnie uwagę brak rozpuszczonych związków wapnia i magnezu, co powoduje, że są one bardzo miękkie i kwaśne. Na niskie pH ma także wpływ bardzo duża ilość rozpuszczonych w niej związków humusowych i znaczące ilości związków żelaza. Z poczynionych do tej pory obserwacji wynika też, że dyskowce starają się raczej wystrzegać miejsc, gdzie woda jest ekstremalnie kwaśna.
Panuje powszechne przekonanie, że dyskowce żyją w stadach liczących około 50 sztuk. Nie brakuje jednak opisów, że na rozleglejszych obszarach wodnych grupy takie łączą się, tworząc bardzo liczne grupy, które można porównać do ławic. Dyskowce są bardzo ostrożne. Zaniepokojone, całymi grupami starają się zanurkować, kryjąc w plątaninie podwodnych korzeni. W każdej grupie stwierdza się też obecność ryb dominujących, które określane są "osobnikami alfa". Zjawisko to można także zaobserwować w liczniejszych grupach pielęgnowanych w odpowiednio dużych akwariach, zwłaszcza, jeśli ryby dobrze się w nim czują.
Kilkakrotnie przeprowadzone na różnych grupach dyskowców doświadczenia dowiodły, że ryby te, wcale nie są tak delikatne, jak się powszechnie uważa. Podczas ich pielęgnacji, zarówno pH wody, jak i twardość, mogą ulegać znaczącym okresowym wahaniom. Zjawisko to nie będzie negatywnie odbierane przez ryby za wyjątkiem etapu, gdy przystąpią do rozrodu. Wtedy jednakże też nic nie dzieje się dorosłym osobnikom, a jedynie fakt ten będzie miał ujemny wpływ na ikrę i ich ewentualnie wylęgające się potomstwo. Zaobserwowano też, że wspomniane okresowe wahania parametrów wody stawały się niejednokrotnie elementem stymulującym tarło. Ważne jest jednak, by środowisko wodne w akwarium nie zawierało większych ilości związków azotowych, na które dyskowce są bardzo wrażliwe.
Obserwacje ryb z rodzaju Symphysodon, które są pielęgnowane w akwariach w zakresie sposobu pobierania przez nie pokarmu dowiodły że mimo iż w warunkach sztucznych akwaryści wyhodowali już przez lata miliony dyskowców, wszystkie one nadal żerują najczęściej w opisany sposób. Odruch pobierania pokarmu do pyska, wypluwanie go i ponowne łapanie nie zaniknął u nich do tej pory.
Uwarunkowanie to musi, więc mieć jakieś bardzo poważne uzasadnienie. Uważa się, że zachowanie to, które przekazywane jest z pokolenia na pokolenie, spowodowane jest potrzebą dokładnego oczyszczania pobieranego pokarmu w środowisku naturalnym z resztek mułu zalegającego dno zbiornika. Przy takim postępowaniu jest to możliwe i ryby zjadają go w czystej postaci.
Dyskowce, bez większych zastrzeżeń, można zaliczyć do najbardziej inteligentnych gatunków ryb.
Mimo majestatycznego zachowania i pozornego spokoju, są one bacznymi obserwatorami wszystkiego, co dzieje się w akwarium i na zewnątrz. Posiadają zdolność rozpoznawania swojego opiekuna. Kiedy podchodzi on do akwarium, ryby zachowują się spokojnie. Nie płoszy ich nawet ręka wkładana do wody. Wielokrotnie w takich przypadkach, podpływają i dają się nawet dotykać i głaskać. Jeżeli jednak w pomieszczeniu pojawia się obca osoba, dyskowce natychmiast odpływają od przedniej szyby i starają się ukryć w roślinach lub za korzeniami i kamieniami. W razie stwierdzenia niebezpieczeństwa, przewodzący w stadzie samiec (osobnik alfa), zaczyna demonstracyjnie pływać w przedniej strefie zbiornika i stara się na siebie zwrócić uwagę. Jeśli w jego mniemaniu, niebezpieczeństwo jest realne, ryba zaczyna gwałtownie uciekać. Jest to bardzo niebezpieczny moment, gdyż płynąc na oślep z dużą szybkością, może się poranić o stałe elementy dekoracyjne, lub rozbić o którąś z szyb. Z tego względu, całkowicie obce osoby, winny podchodzić do zbiornika bardzo spokojnie i nie wykonywać żadnych gwałtownych ruchów.
Istniejąca w stadzie hierarchia jest ściśle przestrzegana. Jeżeli w pobliżu dominującego samca, pojawi się ryba z niższego szczebla, jest ona najczęściej przeganiana. W tym wypadku samiec, niezbyt mocno uderza głową w bok intruza, który najczęściej szybko się odsuwa.
Liczne są też przypadki, wykluczenia osobnika z grupy. Najczęstszym powodem jest w tym wypadku widoczna wada fizyczna. Ryba taka, przeważnie trzyma się poza terenem, który zajmuje grupa. Od momentu okaleczenia, nigdy nie tworzy pary rodzicielskiej i wiedzie samotniczy tryb życia. Podobnie mogą zachowywać się ryby, które w danej chwili mają złe samopoczucie.
Ryba chcąca odstraszyć od siebie innych członków grupy, przyjmuje pozę imponująca. Stroszy wtedy płetwy i potrząsa głową. W chwilach emocji, występujące na bokach ciemne pręgi są intensywniej zaznaczone.
Akwarium dla Paletek i jego wyposażenie
Dyskowce z racji dorastania do długości 15-18 cm wymagają odpowiedniej przestrzeni życiowej w postaci dużych zbiorników. Dla paletek należy przeznaczyć akwarium o wymiarach minimalnych 80x40x40 cm, przy czym akwarium nie powinno być niższe niż 40 cm. W takim zbiorniku przy dobrej i systematycznej pielęgnacji, dyskowce dorosną do przyzwoitej wielkości i będą się dobrze czuły.
Akwarium dla dyskowców powinno być urządzone tak, aby dawało rybom poczucie bezpieczeństwa - tzn. muszą być miejsca ocienione, w których ryby będą się mogły chować w razie zaniepokojenia. Jak to osiągnąć? Najprostszym sposobem jest oklejenie bocznych i tylnej szyby papierem z namalowanymi w ciemnej tonacji korzeniami drzew, roślinami oraz umieszczenie w akwarium dużej żabienicy amazońskiej, której liście będą częściowo wyłożone na powierzchni wody. Zbiornik powinien być ustawiony w spokojnym miejscu mieszkania i oświetlony niezbyt jasną żarówką.
WODA
Dyskowce niewątpliwie należą do ryb ciepłolubnych, a temperatura wody powinna wynosić 28 - 30o C. Hoduje się je w wodzie miękkiej do średnio twardej pH 6,4-7°,i twardości ogólnej 3 - 4oN,
Dla orientacji podaję tabelę twardości wody.
0 - 4°n - woda jest bardzo miękka
4 - 8°n - woda jest miękka
8 - 12°n - woda jest średnio twarda
12 - 18°n - woda jest dość twarda
18 - 30°n - woda jest twarda
powyżej 30°n - woda jest bardzo twarda.
DYMORFIZM PŁCIOWY
Należy jeszcze dodać, choć może to oczywiste, że paletki to ryby słodkowodne z rodziny pielęgnicowatych, albowiem wspaniale opiekują się swoimi młodymi.
Zdrowe i dobrze odżywione dyskowce mogą być zdolne do rozmnażania się już po upływie 12 miesięcy, a nadejście tego wydarzenia ucieszy z pewnością każdego hodowcę tych pięknych ryb.
Niestety, nie jesteśmy w stanie rozpoznać płci paletek po cechach zewnętrznych.
Samce są zazwyczaj większe i lepiej zbudowane, a ubarwienie mają intensywniejsze, lecz nie możemy uważać tego za regułę.
Najlepiej poczekać aż pary same się dobiorą. Jeżeli dwie ryby przebywają blisko siebie i kokietują się wzajemnie, składając i rozkładając płetwy i wachlując płetwą ogonową, kłaniają się sobie, przybierają wyrazistą barwę i przebywają w jednym miejscu w akwarium, możemy być pewni, że dobrała nam się para. W tym czasie ryby zaczynają szukać miejsca do złożenia ikry. Zaczynają czyścić wszelki możliwe przedmioty: grzałki, termometry, filtry.
CHOROBY
Paletki najczęściej chorują na pasożyty skrzeli i skóry, a są to:
Trichodinoza wywoływana przez orzęski rodzaju Trichodina oraz
Gyrodaktyloza i Daktylogyroza wywoływane przez płazińce gromady Monogenea
Kolejne choroby to:
Spironukleoza jest to choroba woreczka żółciowego, wątroby i jelita wywoływana przez wiciowca Spironucleus elegans (ładna nazwa, ale choroba paskudna)
Kapilarioza jest to choroba przewodu pokarmowego wywoływana przez jajorodne nicienie rodzaju Capillaria.
Hexamitoza (dziurawica) wywoływana przez wiciowca z rodzaju Hexamita.
Oczywiście Paletki mogą chorować jeszcze na wiele innych chorób niż wyżej wymienione, ale z tymi spotykamy się najczęściej i uważa się, że one są głównym powodem naszych kłopotów i zmartwień.
ŻYWIENIE
Do podstawowych i bezpiecznych pokarmów zaliczam za to wazonkowca, artemie, mielone serce wołowe i krewetkę, dostępne są też w sprzedaży inne pokarmy mrożone oraz wszelkiego rodzaju specjalistyczne pokarmy w formie granulowanej i płatkowanej. Nie powinno się też zapominać o potrzebie podawania znacznej ilości pokarmów roślinnych. W przypadku młodych dyskowców, jak najbardziej zróżnicowane pokarmy należy podawać w niewielkich ilościach znacznie częściej, niż w sytuacji opieki nad rybami dorosłymi. Nauczone "od małego" spożywania różnorodnych pokarmów, będą to także czynić w wieku dojrzałym.
Kesiak
Materiały zaczerpnięte z artykułów Andrzeja Sieniawskiego
oraz
http://paletki-arka.republika.pl/akwarium.html
http://akwarium.net.pl/adv/symphysodon_discus.htm
Zdjęcia:
powiększenie
powiększenie
powiększenie
powiększenie
powiększenie
powiększenie
|
Menu podręczne
Strona główna.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
