Okoń (Perca fluviatilis) Pasiasty spryciarz
powiększenie
Chyba każdy z nas miał styczność z tą jakże popularną w naszym kraju rybą. Wielu z nas akwarystów i wędkarzy zaczynało swoją przygodę z łowieniem właśnie niewielkich okoni, łapanych pod zwisającymi gałęziami lub między zatopionymi korzeniami drzew. Ile razy ktoś zachwycał się nad wodą jej pięknym ubarwieniem czy majestatyczną kolczastą płetwą. Ja spojrzałem na ten gatunek pod kątem akwarystycznym i oto, co mi z tego wyszło…
powiększenie
Opis
Okoń jest najbardziej liczebnym drapieżnikiem w naszych wodach. W naturze osiąga nawet do 50 cm długości, lecz przeciętna jego wielkość nie przekracza 30 cm. Kształt jego ciała jest zależny od środowiska, w którym żyje, czyli w płytkich rzekach, strumieniach i bajorkach okoń jest smukły i zazwyczaj nie przekracza 15 cm długości, w dużych jeziorach i rzekach spotkać można natomiast "garbusy", czyli okonie o kształcie bardziej wygrzbieconym. Ryba ta posiada drobną szorstką łuskę, mocno usadowioną w skórze. Charakterystyczną cechą tego gatunku są kolce, które zwieńczają pokrywy skrzelowe. Gatunek ten posiada tak jak wszystkie okoniowate, dwie płetwy grzbietowe. Jedną twardą kolczastą i drugą miękką zdecydowanie mniejszą. Na pierwszej zaobserwować możemy charakterystyczną czarną plamkę, która tworzy swoistą ochronę przed drapieżnikami i ma za zadanie imitować rybie oko. Reszta płetw ma lekki czerwonawy odcień, choć spotyka się osobniki, których płetwy posiadają intensywne barwy. Na bokach oliwkowo-zielonego ciała widać od 6 do 8 czarnych pręg, które nasilają się lub słabną wraz z natężeniem światła i nastrojem ryby. Naukowe pozycje mówią nam o słabym wzroście okonia, ja zaobserwowałem jednak, że w cieplejszym środowisku (15-20 stopni C) i przy dostatku żywego pokarmu wzrost tej ryby jest dosyć szybki. Młode osobniki bardzo często zbijają się w niewielkie stadka, natomiast dorosłe stają się samotnikami. Dymorfizm płciowy jest niezauważalny.
powiększenie
Występowanie
Okoń zasiedla prawie całą Europę, północną Azję i Amerykę. Na naszym kontynencie nie ma go tylko w Szkocji, środkowych i południowych Włoszech i na Półwyspie Pirenejskim. W Polsce spotkać go można prawie w każdym rodzaju wód śródlądowych i w pasie przybrzeżnym Bałtyku.
powiększenie
Środowisko
Okoń posiada duże zdolności przystosowawcze do środowiska, w którym występuję. Występuje we wszystkich typach jezior, stawów a nawet i torfianek. Zasiedla całe długości rzek oprócz wysokich partii górskich. Nie unika również słonawych wód przybrzeżnych. Młode ryby i narybek trzymają się brzegu i roślinności wodnej, najłatwiej spotkać je w spokojnych zatoczkach lub w zarośniętych obszarach stawu czy jeziora. Występują zazwyczaj wraz z narybkiem i młodymi sandacza czy karpia. Średniej wielkości okonki schodzą już w niższe partie wód, doświadczenie pokazało mi, że w jeziorach można spotkać je na 2-2.5 m głębokości tam gdzie występuje piaszczyste dno i zatopione głazy lub korzenie. W rzekach z okoniami jest podobnie, poza górskimi bystrzycami, (choć zdarzało mi się i tam kilka osobników spotkać) przebywają w okolicach zatopionych gałęzi, roślinności i kamieni. Okonie wykazują w naturze znaczną ruchliwość. W dużych jeziorach zdążają się nawet całe wędrówki w ulubione miejsca tarliskowe czy w miejsca obfitujące w pokarm zwierzęcy.
powiększenie
Akwarium
W tej części pokuszę się o trochę luźniejszą formę. Na samym początku pojawia się wybór szkła, dla okresowego trzymania okoni najodpowiedniejszym litrażem będzie 240l, okresowo to znaczy oczywiście trzymanie bardzo młodych osobników do wielkości, na którą pozwoli pojemność akwarium. Ja, jako miłośnik ‘’polskiej’’ akwarystyki preferuję, ze względu na brak możliwości postawienia ogromnych zbiorników, takie właśnie rozwiązanie. Natomiast do pełnego prawidłowego rozwoju okonia niezbędne jest akwarium co najmniej 500l . Kiedy mamy już szkło, trzeba zaopatrzyć się w potężną filtrację, najodpowiedniejsze będą filtry zewnętrzne kubełkowe w połączeniu z wewnętrznymi głowicami. Filtracja ta jest potrzebna ze względu na dość szybkie zanieczyszczanie wody spowodowane przez żarłoczność okoni. Stwierdziłbym wręcz, że nadfiltracja w naszym zbiorniku jest konieczna. Dla majętnych w skład sprzętu wchodzić może również chłodziarka akwarystyczna, jednak ponieważ nie wszystkich nas na to stać rozwiązaniem jest postawienie zbiornika w piwnicy domków jednorodzinnych czy pomieszczeń klimatyzowanych, przydać się też mogą wentylatorki montowane w pokrywie, lub całkiem odkryte akwarium w przypadku zbiornika bez roślin. Oświetlenie w naszym okoniowym domu tak naprawdę nie jest w ogóle potrzebne, jeśli jednak decydujemy się na zbiornik z roślinami pamiętajmy o wyborze flory cieniolubnej, ponieważ okoń jest rybą lubiącą półmrok. W takich zacienionych zbiornikach wykazuje większą odwagę i intensywniejsze ubarwienie. A więc kwestia sprzętu jest już z głowy, zabieramy się za przyjemniejszą część, którą jest kompozycja zbiornika. Z moich obserwacji wynika, że okoń w naturze wybiera raczej piaszczyste lub muliste strefy jezior i rzek, więc najodpowiedniejszym podłożem będzie tu drobny piasek. Jego warstwa zależna jest od roślin, które mają znajdować się w akwarium. Kiedy piasek jest już na dnie musimy zaopatrzyć się w korzenie i gałęzie, które są świetnymi kryjówkami dla naszych rybek. Można je nabyć w sklepie zoologicznym, ale istnieje również opcja dla wytrwałych mianowicie poszukać ich w naturalnym środowisku okoni. Bardzo dobrze w takich akwariach prezentują się zatopione gałęzie, które pomagają ukryć się naszym pasiastym podopiecznym. Co do kwestii roślin jest to sprawa osobista, mogą być lub może ich nie być. Ja mam je w swoim zbiorniku dla okoni ze względu na pomoc w stabilizacji parametrów wody. Gatunki, które polecam to krajowe moczarki, rogatki, rdestnice czy w większych akwariach nawet grążele lub tataraki, z tropikalnej flory gatunki przeze mnie wyszczególnione to nurzańce, niektóre żabienice, mech jawajski, kabomby czy kryptokoryny. Uwieńczyć wystrój zbiornika możemy kilkoma niedużymi skałkami lub otoczakami. Kiedy mamy już dojrzałe akwarium warto jest postarać się o możliwie jak największą grupę osobników młodych, ponieważ niestety liczba zgonów przy rybach z pokoleń F0 jest dość wysoka a osobniki pozyskane z naturalnego środowiska niosą ze sobą ryzyko nieznanych akwarystyce chorób i pasożytów. Optymalna temperatura w akwarium to 15-17 stopni Celsjusza. Ryby nie wymagają zimowania, radzą sobie również dobrze w wodzie o temperaturze ok. 20 stopni. Dla niedowiarków dodam, że okonie zostały introdukowane w wodach niektórych części Afryki a ich stanowiska spotykane są w południowej części Stanów Zjednoczonych, co dowodzi cech przystosowawczych do temperatury wody. Ważne w akwarium jest też mocne napowietrzanie, ponieważ szczególnie młodziutkie okonie są bardzo wrażliwe na niedobory tlenu w wodzie. Jeśli dysponujemy naprawdę dużym litrażem towarzystwo dla okoni mogą stanowić liny, karasie, płocie, wzdręgi, klenie czy jazgarze, jednak należy pamiętać o tym, że okoń jest drapieżnikiem a jego koledzy w akwarium powinni być wielkości co najmniej 2/3 największego spośród okoni. Parametry wody są bardzo ważne, to ich drastyczna zmiana jest najczęstszym błędem początkujących zapaleńców akwarystyki ‘’polskiej’. Kiedy decydujemy się na odłowienie okonia z jego naturalnego środowiska, należy pamiętać o sprawdzeniu parametrów danego zbiornika wodnego i o możliwie jak najbliższym odwzorowaniu ich w swoim zbiorniku. Przez pospolitość i obecność w prawie wszystkich rodzajach wód, zakres parametrów dla tego gatunku jest bardzo szeroki. Największą aktywność w akwarium możemy zaobserwować wcześnie rano lub w godzinach wieczornych, podczas dnia ryba raczej przebywa ukryta. Zajmuje dolne i środkowe partie zbiornika.
powiększenie
Pokarm
Okonie są rybami drapieżnymi, a w naturze skład ich pokarmu zależny jest od miejsca ich występowania, są nim w przypadku osobników młodych narybek i ikra, larwy komarów, owady wodne lub larwy jętek natomiast dorosłe osobniki zazwyczaj odżywiają się rybami i dużymi bezkręgowcami wodnymi. W akwarium chętnie zjadają właściwie każdy żywy pokarm dostępny w sklepach akwarystycznych jednak ich dietę należy uzupełniać o narybek np. gupika lub w przypadku większych osobników o dorosłe rybki, warto w tym celu założyć w domu małą hodowlę żyworódek, lub dla ludzi o mocniejszych nerwach kupić do oddzielnego akwarium dobraną parę pielęgnicy zebry.
Pozyskanie
Młode okonki pozyskać możemy wyławiając je na wędkę, lub kupując je w stacjach zarybieniowych i stawach hodowlanych.
To tyle na temat tej pięknej ryby. Polecam ją wszystkim początkującym akwarystom zimnowodnym jak i doświadczonym już wyjadaczom tej wspaniałej pasji. Nie poruszyłem w tym artykule kwestii rozrodu jednak nie spotkałem się jeszcze z przypadkiem rozmnożenia okonia w akwarium.
Dziękuję za uwagę i pozdrawiam
Maksymilian Przybylski (Asagoth)
|
Menu podręczne
Strona główna
